Trẻ em học lập trình có rất nhiều những lợi ích khác nhau, và có cách để dạy lập trình cho trẻ em dễ dàng hơn những gì chúng ta nghĩ. Nhưng mọi người cho rằng trẻ em đã phải học nhiều lắm rồi, hãy để họ có thời gian vui chơi. Đúng hãy để cho trẻ em vui chơi. Nhưng chúng ta có cách và công cụ để trẻ em vẫn chơi mà lại học được lập trình. Trong bài viết này tác giả giới thiệu cho chúng ta về năm món trong những đồ chơi này.
1. Scratch
Được phát triển bởi các chuyên gia tại MIT Media Lab, phòng thí nghiệm công nghệ hàng đầu thế giới, Scratch là công cụ lập trình cho trẻ từ 6 tuổi trở lên. Với giao diện đơn giản, dễ sử dụng và thiết kế tốt, Scratch đang là nền tảng thu hút đông đảo người dùng; hiện có khoảng trên 3.5 triệu người dùng, chia sẻ hơn 5.79 triệu dự án trên cổng chính thức của Scratch.
Chỉ với trình duyệt, bạn có thể cùng đám trẻ bắt đầu sáng tạo và “công bố” cho toàn thế giới biết “lập trình dễ như chơi”.
Ở Việt Nam, một số nhóm nhỏ đang có nỗ lực đưa Scratch tới cộng đồng, như một động thái tích cực sau những lời kêu gọi “toàn dân học lập trình” của các tên tuổi lớn như Tổng thống Mĩ Obama, Tỉ phú Bill Gates hay nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg.
2. Alice
Có lẽ đây là công cụ nổi tiếng nhất trong giới chuyên môn. Ra đời từ rất sớm (1998) từ một trong những trường hàng đầu về phần mềm (Đại học Carnegie Mellon), Alice là công cụ lập trình 3D để trẻ luyện tập tư duy logic, bắt đầu tìm hiểu lập trình. Tuy nhiên công cụ hạng nặng này không thể chạy trên trình duyệt như Scratch, bạn sẽ phải download về với gần 1GB dung lượng. Nhưng khi bạn cần một công cụ nâng cao để dạy các khái niệm khó trong lập trình hướng đối tượng, có thể bạn sẽ phải nghiên cứu kĩ Alice. Có nhiều nơi đã thành công trong việc dạy Alice, cũng có nhiều kết quả nghiên cứu tích cực từ việc dạy Alice, sách vở và tài liệu hướng dẫn đầy đủ là một đặc điểm quan trọng để lựa chọn Alice làm công cụ giảng dạy lập trình cho trẻ nhỏ.
Ở Việt Nam, một số trường đại học và phổ thông đã đưa Alice vào để nhập môn lập trình cho sinh viên.
3. Tynker
Những ai sở hữu iPad thật không thể bỏ qua công cụ tuyệt vời Tynker. Các bài học được thiết kế tốt theo hình thức game rất cuốn hút. Các lối học tập theo kiểu game như thế này (gọi là gamification) đang là một trào lưu rất có triển vọng trong giáo dục. Thay vì để trẻ con chơi bắn tàu hay chém hoa quả, chơi Tynker và phát triển khả năng tư duy logic và từng bước làm quen với lập trình thật là một ý tưởng thú vị.
Thật đáng tiếc, fan của Android chưa có Tynker để chơi trên các thiết bị của mình.
Đồ chơi này phù hợp với trẻ nhỏ 6 tuổi trở lên. Không cấm người già.
4. Hopscotch
Hiện đang là một ứng dụng ăn khách trên AppStore của Apple, Hopscotch là một công cụ sáng tạo (giống như Scratch) hơn là một trò chơi-công cụ học lập trình(như Tynker). Tuy nhiên, để sáng tạo được, trẻ con cũng cần phải “trải nghiệm” các thứ như tọa độ, các sự kiện, các điều khiển cơ bản như các lệnh tuyến tính, lệnh lặp … Đấy là một cách thú vị để dẫn nhập tư duy lập trình.
Với trải nghiệm rất tự nhiên và thú vị trên thiết bị công nghệ hàng đầu, Hopscotch hiện đang nhận được những lời đánh giá rất cao từ truyền thông mạng, từ TechCrunch, Huffington Post tới chuyên trang dành cho cha mẹ Parents-Choice.org.
5. Move the turtle
Đây là app không miễn phí duy nhất trong danh sách này. Tuy nhiên nếu bạn thực sự quan tâm đến một phần mềm được thiết kế tốt, có triết lí độc đáo thừa hưởng từ ngôn ngữ Logo của nhà giáo dục hàng đầu, giáo sư S.Papert ở MIT; và, nếu bạn không muốn phải ngồi quá lâu hỗ trợ đám trẻ chơi-học, thì không thể không cân nhắc việc bỏ ra hơn 2 đô la Mĩ để mua cho trẻ con chơi-mà-học.
Move the turtle thiết kế theo hướng trẻ tự học (self-directed), bạn sẽ không phải can thiệp hay hướng dẫn đứa trẻ nhiều nhặn gì.
Phần mềm được giải thưởng của Parents Choice, chỉ có trên Apple AppStore, phù hợp trẻ nhỏ từ 5 tuổi trở lên.
Tác giả: Dương Trọng Tấn | Biên tập: Phạm Anh Đới
