[Tạp chí Lập trình]
Phong cách thiết kế Microsoft (Microsoft Design Style, tôi xin gọi tắt là MDS) là một ngôn ngữ thiết kế giao diện dựa trên sự sắp xếp font chữ và các mảng vuông được Microsoft phát triển bắt đầu từ Windows Phone 7. Hiện nay, MDS đã trở thành ngôn ngữ thiết kế chủ đạo trên các dòng sản phẩm của Microsoft như các hệ điều hành Windows 8, Windows Phone 8 hay máy nghe nhạc Zune. Ban đầu “Microsoft Design Style” có tên là Metro. Tuy nhiên, do một số vấn đề pháp lý liên quan tới bản quyền, nên Microsoft đã quyết định đổi tên ngôn ngữ Metro thành “Microsoft Design Style” (MDS)
MDS không phải là thành quả của một đêm, hay những ý tưởng thoáng lóe sáng, thực tế, đã có rất nhiều nghiên cứu đã được thực hiện đằng sau phong cách MDS. Trong bài viết này, tôi sẽ thảo luận về nguồn gốc của ngôn ngữ thiết kế MDS, nguồn cảm hứng đó là nguồn gốc của tất cả.
Triết lý thiết kế
Ẩn sau ngôn ngữ thiết kế này là cả một triết lý rất thú vị. Bạn có thể thấy Microsoft đã miêu tả triết lý thiết kế theo phong cách MDS, đơn giản bằng một bảng như thế này:
Tạm dịch là: “Metro là ngôn ngữ thiết kế của chúng tôi. Chúng tôi gọi là Metro vì nó hiện đại và thuần khiết. Nó chạy nhanh và mượt mà. Nó tập trung vào nội dung và kiểu chữ. Và nó hoàn toàn chân thực.”
Nguồn cảm hứng
Thiết kế, giống như nghệ thuật, được phát triển thông qua một loạt các ảnh hưởng. Phong cách thiết kế Microsoft cũng không phải là một ngoại lệ. Nó được hình thành từ thiết kế của một số trường học và các trào lưu thiết kế. Nói đến MDS không thể không kể tới Bauhaus. Vậy Bauhaus là gì?
Bauhaus
Bauhaus đã được đưa ra trong những năm 1920 bởi kiến trúc sư Walter Gropius ở Đức. Nó là một phong trào đầy tham vọng với mong muốn tích hợp nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống: thiết kế đồ họa, thiết kế công nghiệp và sau đó là kiến trúc. Trường phái thiết kế này mang những đặc trưng bởi sự đơn giản hóa mạnh mẽ của các đối tượng: tránh trang trí quá nhiều và kiểu cách, và thay vào đó tập trung vào chức năng của nó. Điều này được nhấn mạnh phương châm: “Mẫu theo sau chức năng”, có nghĩa là các chức năng của một đối tượng sẽ điều chỉnh sự xuất hiện của nó. Những chi tiết rườm ra không liên quan trực tiếp đến chức năng nên được bỏ qua, chỉ giữ lại những chi tiết có liên quan.
Thế giới đang thay đổi
Bauhaus đã được tạo ra vào khoảng thời gian mà thế giới có nhiều biến động. Khi đó, thế chiến thứ nhất và đại dịch cúm Tây Ban Nha vừa kết thúc, và hàng triệu sinh mạng đã bị cướp đi. Tuy nhiên, thời điểm giao nhau giữa hai cuộc thế chiến, đã được đánh dấu bằng sự phấn khích và mang lại một cảm giác khởi đầu mới. Những năm 1920 cũng là khoảng thời gian chuyển tiếp từ thủ công nghiệp sang thời đại công nghiệp hóa. Mọi người lần lượt rời bỏ những công việc thủ công để nhường chỗ cho một xã hội bị chi phối bởi công nghiệp hóa. Tất cả điều này ảnh hưởng đến thiết kế của trường Bauhaus đề xuất.
Những triết lý này có thể được tìm thấy trong ngôn ngữ thiết kế MDS. Trong MDS, chúng ta nói đến “kỹ thuật số đích thực”. MDS lấy cảm hứng từ giao diện người dùng không hiển thị quá nhiều bóng tối. Ngoài ra, màn hình máy tính không phải là một mô phỏng của thiên nhiên, vì vậy MDS loại bỏ các nét trang trí vô dụng, thay vào đó là tập trung vào chức năng của giao diện người dùng.
Kiểu chữ Thụy Sĩ
Một nguồn cảm hứng quan trọng cho phong cách thiết kế Microsoftlà Thụy Sĩ: những mẫu chữ được tạo ra ở Thụy Sĩ trong những năm 1950 và sau khi được chắt lọc nó đã đóng một vai trò quan trọng trong MDS. Trong MDS, khối văn bản sẽ được dùng để thay thế các nút lệnh. Trên thực tế, hầu hết các điều khiển có thiết kế đơn giản và thuần khiết, thì kiểu chữ đóng một vai trò trung tâm.
Thiết kế chuyển động
Một ảnh hưởng mạnh mẽ của phong cách thiết kế Microsoftlà thiết kế chuyển động. Thường được sử dụng trong phim, thiết kế chuyển động là rất hữu ích cho các giao diện người sử dụng chạy trên máy tính, và đặc biệt nhất đối với liên lạc dựa trên giao diện người dùng. Một ví dụ điển hình cho trường phái thiết kế chuyển động đó là đoạn giới thiệu của phim “Catch me If you can“. Bạn có thể xem ở dưới đây, bạn sẽ thấy nó thật gần với cách bạn lướt trên giao diện MDS. [youtube http://www.youtube.com/watch?v=gaLDyrun_Cc&w=560&h=315]
Biển báo giao thông
Đúng như cái tên Metro ban đầu, MSD có một số chi tiết được gợi cảm hứng từ hệ thống biển báo mà bạn nhìn thấy trong sân bay, ga xe lửa, tàu điện ngầm. Ngôn ngữ thiết kế toàn cầu này dựa chủ yếu vào kiểu chữ và các biểu tượng đơn giản, thường được nhấn mạnh bởi màu sắc đậm thường. Bởi vì nó dựa trên các nguyên tắc đã được liệt kê trước, ngôn ngữ thiết kế này là rất hiệu quả và tập trung vào điểm. Nó giúp du khách ngay lập tức hiểu nơi họ cần phải đi tới, bất cứ nơi nào họ đang có, và không phụ thuộc vào ngôn ngữ nói tại địa phương. Tương tự như vậy, các phong cách thiết kế Microsoftcho một cảm giác hominess (thân thuộc như ở nhà) cho người sử dụng. 
Kết luận
Sự hiểu biết về phong cách thiết kế Microsoft là xuất phát điểm tốt để bắt đầu phát triển hay sử dụng các ứng dụng MDS hiệu quả hơn. Tham vọng của Microsoft là tạo ra một trải nghiệm người dùng nhất quán. Đối với người dùng cuối, tính nhất quán này có lợi thế lớn: Người sử dụng không cần phải liên tục học các khái niệm thiết kế mới. Thay vào đó, họ tái sử dụng những gì họ đã học được trong các ứng dụng khác và trong các hệ điều hành riêng của mình.
Như chúng ta đã thấy, MDS mang những giá trị cốt lõi, khởi nguồn từ các phong trào và các trường học đã truyền cảm hứng chính từ sự: thuần khiết, đơn giản, cân bằng, tính lưu động. Những khái niệm này đã giúp tạo ra một trải nghiệm người dùng đẹp và làm cho người dùng cảm thấy như ở nhà.
Tham khảo thêm
http://channel9.msdn.com/events/BUILD/BUILD2011/APP-395T
http://channel9.msdn.com/events/BUILD/BUILD2011/BPS-1004
Đặng Kim Thi
